Tử Vi Lý Số :: Diễn đàn học thuật của người Việt

Trời đất liếc trông chừ sao thênh thang,
Chống gậy rong chơi chừ phương ngoại phương.
Hoặc cao cao chừ mây đảnh núi,
Hoặc sâu sâu chừ nước trùng dương.
Đói thì ăn chừ cơm mười phương góp,
Mệt thì ngủ chừ nơi chẳng quê hương.
Hứng lên chừ thổi sáo không lỗ,
Lặng xuống chừ đốt giải thoát hương.
Mỏi nghỉ chút chừ đất hoan hỉ,
Khát uống no chừ tiêu dao thang.
Qui Sơn láng giềng chừ chăn con trâu nước,
Tạ Tam đồng thuyền chừ thổi khúc thương lang.
Thăm Tào Khê chừ ra mắt Lư Thị,
Viếng Thạch Đầu chừ sánh lão Bàng.
Vui ta vui chừ Bố Đại vui sướng,
Điên ta điên chừ Phổ Hóa điên gàn.
Chà chà, bóng ngày chừ qua khe cửa,
Ối ối, mây nổi chừ mộng giàu sang.
Chịu sao chừ thói đời ấm lạnh,
Đi chi chừ gai góc đường quan.
Sâu xoắn áo chừ cạn nhón gót,
Dùng phô ra chừ bỏ ẩn tàng.
Buông bốn đại chừ đừng nắm bắt,
Tỉnh một đời chừ thôi chạy quàng.
Thỏa nguyện ta chừ được ngã sở,
Sống chết bức nhau chừ ta vẫn như thường.



(Một trong những bài thơ hay của thơ Thiền Lý - trần. Xin gửi bạn đọc hữu duyên)

Nguyên tác của bài Phóng Cuồng Ngâm:

放狂吟

天地眺望兮何茫茫，
杖策懮遊兮方外方。
或高高兮雲之山，
或深深兮水之洋。
饑則餐兮和羅飯，
困則眠兮何有鄉。
興時吹兮無孔笛，
靜處焚兮解脫香。
倦小憩兮歡喜地，
渴飽啜兮逍遙湯。
溈山作鄰兮牧水牯，
謝三同舟兮歌滄浪。
訪曹溪兮揖盧氏，
謁石頭兮儕老龐。
樂吾樂兮布袋樂，
狂吾狂兮普化狂。
咄咄浮雲兮富貴，
吁吁過隙兮年光。
胡為兮官途險阻，
叵耐兮世態炎涼。
深則厲兮淺則揭，
用則行兮捨則藏。
放四代兮莫把捉，
了一生兮休奔忙。
適我願兮得我所，
生死相逼兮於我何妨。


Phiên âm:

Phóng cuồng ngâm

Thiên địa diểu vọng hề hà mang mang,
Trượng sách ưu du hề phương ngoại phương.
Hoặc cao cao hề vân chi sơn,
Hoặc thâm thâm hề thuỷ chi dương.
Cơ tắc xan hề hoà-la phạn,
Khốn tắc miên hề hà hữu hương.
Hứng thì xuy hề vô khổng địch,
Tĩnh xứ phần hề giải thoát hương.
Quyện tiểu khế hề hoan hỉ địa,
Khát bão xuyết hề tiêu dao thang.
Quy Sơn tác lân hề mục thuỷ cổ,
Tạ Tam đồng chu hề ca "Thương lương".
Phỏng Tào Khê hề ấp Lư thị,
Yết Thạch Đầu hề sài Lão Bàng.
Lạc ngô lạc hề Bố Đại lạc,
Cuồng ngô cuồng hề Phổ Hoá cuồng.
Đốt đốt phù vân hề phú quý,
Hu hu quá khích hề niên quang.
Hồ vi hề quan đồ hiểm trở,
Phả nại hề thế thái viêm lương.
Thâm tắc lệ hề thiển tắc yết,
Dụng tắc hành hề xả tắc tàng.
Phóng tứ đại hề mạc bả tróc,
Liễu nhất sinh hề hưu bôn mang.
Thích ngã nguyện hề đắc ngã sở,
Sinh tử tương bức hề ư ngã hà phương.


Dịch nghĩa:

Ngâm nga khúc ca buông bỏ

Ngắm trông trời đất sao mà mênh mông,
Chống gậy nhởn nhơ ngoài thế gian.
Hoặc đến chỗ núi mây cao cao,
Hoặc đến chỗ biến nước sâu sâu.
Đói thì ăn cơm hoà-la,
Mệt thì ngủ làng "không có làng".
Khi hứng thì thổi sáo không lỗ,
Nơi yên tĩnh thì thắp hương giải thoát.
Mệt thì nghỉ tạm ở đất hoan hỉ,
Khát thì uống no thang tiêu dao.
Láng giềng với Quy Sơn đi chăn trâu nước,
Cùng thuyền với Tạ Tam hát khúc "Thương lương".
Hỏi thăm đến suối Tào Khê vái chào Lư thị,
Yết kiến Thạch Đầu sánh cùng lão Bàng.
Vui niềm vui của ta niềm vui Bố Đại,
Cuồng cái cuồng của ta, cái cuông Phổ Hoá.
Chà chà! Cảnh giàu sang như mây nổi,
Ôi chao! Thời gian thấm thoắt như bóng ngựa qua kẽ vách.
Con đường làm quan sao mà hiểm trở đến thế!
Thói đời nóng lạnh ta hãy tạm quen.
Sâu thì dấn mà nông thì vén,
Dùng thì làm mà bỏ thì cất đi.
Buông lỏng tứ đại đừng có bó buộc,
Xong một đời rồi, không chạy chọt đó đây.
Thoả ý muốn của ta và được đúng chỗ của ta,
Sống, chết dồn ép, ta có ngại gì đâu!

bài này nghe ngâm thì tuyệt Canhdoan đã nghe 1 lần, nhớ mãi, khi rượu Chuồn ngà ngà say, trước mặt sông Hương chảy vi vu, nằm trong chòi lá mấy anh em chia nhau mì tôm, đàn hát, ngâm thơ, nghèo mà sang quá.
Không biết có ai có bản ngâm cho Canhdoan xin với.

QNB dịch thơ:

Ngắm trời trông đất mênh mang thế
Chống gậy dạo chơi khắp thế gian
Lúc lên đỉnh núi đùa mây tụ
Khi xuống bể sâu giỡn đáy chơi

Đói thì cứ chén cơm hòa-la
Mệt thời lăn ngủ chẳng nề hà
Hứng lên tấu dạo tiêu không lỗ
Trầm xuống thắp nhang giải thoát thôi

Mỏi ta nghỉ tạm nơi vui vẻ
Khát thì uống bát canh tiêu dao
Ở cạnh Quy Sơn chăn trâu nước
Trên thuyền Tạ Tam hát "Thương Lương"

Tới chỗ Tào Khê, chào Lư thị
Qua chỗ Thạch Đầu, gặp lão Bàng
Vui cái ta vui, Bố Đại vui
Cuồng cái ta cuồng, Phổ Hóa cuồng

Ối chao! phú quý như mây nhẹ
Ái chà! năm tháng tựa vó câu
Chỗ quan trường ấy thường hiểm trở
Thói đời nóng lạnh cứ quen đi

Sâu thì lội tới, nông thời vén
Dùng thì gia sức, bỏ thì thôi
Buông theo tứ đại, đừng bó buộc
Tỉnh một đời rồi, chớ chạy rong

Kìa đã thỏa ước nguyện như lâu nay mong muốn
Dẫu tử dẫu sinh kia giờ nhẹ tựa lông hồng.

QuachNgocBoi dich hay nhưng mất cái sảng khoái của thể ngâm rồi, mất luôn cái chữ "GIẢI THOÁT HƯƠNG" (chữ này không nên dịch) rồi, hu hu, bắt đền