Tử Vi Lý Số :: Diễn đàn học thuật của người Việt

11. Ngươi thiếu gì?

Một ông tăng hỏi Linh Mặc:
- Thiền sư không có pháp nào tiếp dẫn người sao?
- Đợi ngươi thỉnh cầu, ta sẽ tiếp dẫn.
- Thỉnh thiền sư tiếp dẫn.
- Ngươi thiếu gì?
(Thiền Cơ)
Tự tánh ai cũng có, việc gì phải cầu xin ở bên ngoài?

12. Cửa thiên đường.

Một vị tướng quân hỏi Bạch Ẩn:
- Có thật là có Thiên Đường và Địa Ngục không?
- Ngươi làm gì?
- Thưa, là một vị danh tướng.
- Ha! Ha! Đồ ngu ngốc nào mời ngươi làm tướng, trông ngươi giống như một tên đồ tể!
Vị tướng quân gầm lên: “Nói cái gì? “và rút phắt kiếm ra.
Bạch Ẩn nói:
- Cửa địa ngục đã mở ra rồi đấy!
Vị tướng quân bừng tỉnh, vội đút kiếm vào vỏ và tạ tội.
- Đó! Cửa thiên đường đã mở rồi!
(Thiền Thuyết)
Địa ngục và thiên đường không phải sau khi chết rồi mới có, mà ngay trong hiện tại, ngay trong một niệm, tùy thiện hay ác mà cửa mở.

13. Gà vàng chưa gáy.

Một ông tăng hỏi Đầu Tử:
- Gà vàng chưa gáy thì sao?
- Không có tiếng.
- Gáy rồi thì sao?
- Mọi người tự biết thời khắc.
(Thiền Cơ)
Gà vàng chỉ tự tánh, chưa gáy chỉ chưa ngộ, gáy rồi chỉ đã ngộ. "Mọi người tự biết thời khắc" chỉ tự tánh phải tự mình thể hội.

14. Người đắc đạo.

Một ông tăng hỏi Như Nột:
- Thế nào là người đắc đạo?
- Đi không lưu dấu chân, đứng ngồi không người biết.
(Thiền Cơ)
Câu đáp mô tả cảnh giới kiến tánh.

15. Dao Giang Tây.

Tư Minh thưa :
- Đệ tử không mang đến lễ vật gì tốt, chỉ tại Hà Nam mua một con dao Giang Tây để tặng thiền sư!
Bảo Ứng đáp :
- Ngươi từ Hà Nam lại, mua dao ở đâu?
Tư Minh nắm lấy tay Bảo Ứng bóp một cái.
Thiền sư nói :
- Thị giả! Mau nhận lấy dao.
(Thiền Cơ)
Giang Tây chỉ dòng thiền của Nam Nhạc Hoài Nhượng. Hà Nam chỉ dòng thiền của Thanh Nguyên Hành Tư. Dao chỉ phương cách kiến tánh. Câu hỏi của Bảo Ứng "Ngươi từ Hà Nam lại, mua dao ở đâu?" là hỏi Tư Minh giác ngộ do phương pháp của Hoài Nhượng, Hành Tư hoặc từ phái khác? Tư Minh bóp tay thiền sư biểu thị không phải do phái ngoài. Do đó, thiền sư gật đầu kêu thị giả nhận dao.

16. Sanh tử trật tự.

Có một vị phú ông nhờ Tiên Nhai viết chữ.
Tiên Nhai viết:"Cha chết, con chết, cháu chết.”
Phú ông nổi giận :
- Đệ tử nhờ thầy ban cho những lời tốt lành, sao lại giỡn cợt như vậy?
- Đây là những lời tốt lành đó nha! Nếu như con ông chết trước ông, có phải là ông đau khổ không? Lại nữa nếu cháu ông chết trước con ông thì hai cha con ông đau khổ biết chừng nào? Nếu gia đình ông cứ theo như lời ta viết thì có phải là thực sự hưng vượng không nào?
(Thiền Thuyết)
Sống gửi, thác về; chết ví như kẻ du tử về nhà. Nếu cứ theo trật tự mà chết chẳng phải là có phúc sao!

17. Đại Thừa, Tiểu Thừa.

Có một lần Hoàng Bá lên chơi Ngũ Đài Sơn, trên đường gập một vị quái tăng. Hai người vừa đi vừa chuyện vãn, tâm đầu ý hợp. Gặp một con suối, sức nước rất mạnh. Vị tăng bảo Hoàng Bá:
- Chúng ta qua bờ bên kia đi!
Hoàng Bá nói:
- Ngươi muốn qua thì cứ tự mình qua đi.
Vị tăng không nói một lời vén quần chạy qua suối như chạy trên đường lộ, còn quay đầu lại kêu Hoàng Bá:
- Lại mau! Lại mau!
Hoàng Bá đáp :
- Nếu ta biết ngươi như vậy ta đã chặt chân ngươi rồi!
Vị tăng nghe rồi tán thán rằng: “Ngươi thật là một vị đại thừa pháp khí, ta thật không bằng!”, nói rồi biến mất.
(Thiền Viên)
Tiểu thừa là tự độ; Đại thừa là tự độ rồi độ tha. Do đó vị quái tăng biểu thị cho tiểu thừa phải biến mất.

18. Không rửa mặt.

Một ông tăng hỏi Đạo Hạnh:
- Thế nào là đường tu chánh?
- Sau niết bàn sẽ có.
- Sau niết bàn sẽ có là ý gì?
- Không rửa mặt
- Đệ tử không hiểu!
- Không mặt để rửa!
(Thiền Cơ)
Mặt chỉ tự tánh, vì tự tánh không bẩn, không sạch nên không cần rửa.

19. Nơi sanh.

Một ông tăng hỏi Huệ Hải :
- Thiền sư có biết nơi mình sẽ sanh không?
- Chưa chết làm sao biết nơi sanh?
(Thiền Cơ)
Chết chỉ ngộ, sanh chỉ tự tánh.

20. Nước vẩy không tới.

Một ông Tăng hỏi Đạo Khuông:
- Một trận mưa pháp, có nơi nào không thấm nhuần không?
- Có
- Là nơi nào vậy?
- Nước vẩy không tới!
(Thiền Cơ)
Câu trả lời của Đạo Khuông có nghĩa là tự tánh phải tự mình tự chứng.

21. Văn Thù.

Văn Hỷ có lần lên Ngũ Đài Sơn, trên đường gặp một ông lão.
Văn Hỷ hỏi ông lão:
- Nơi đây, Phật pháp như thế nào?
- Rồng rắn hỗn tạp, phàm thánh giao tham.
- Có bao nhiêu người?
- Trước 33, sau 33.
Tới hôm sau không thấy ông lão đâu nữa, chỉ thấy bồ tát Văn Thù cưỡi sư tử hiện trên không. Sau Văn Hỷ tu tập ở Ngưỡng Sơn mà ngộ, làm việc ở nhà bếp. Một hôm, nhân mở vung nồi cơm, trong hơi nóng bốc ra lại thấy Văn Thù hiện ra. Văn Hỷ vơ lấy đồ vụt Văn Thù và nói: "Văn Thù tự Văn Thù, Văn Hỷ tự Văn Hỷ, hôm nay không thể cảm hoặc ta được đâu!"
(Thiền Viên)
Người tu Thiền thấy cảnh lạ: Phật, Thánh sinh lòng sợ hãi hoặc kính ngưỡng đó là vì tâm chưa thanh tịnh. Ngộ rồi, thì đó chỉ là hiện tướng, là mê hoặc mà thôi.

23. Không cho mọc rễ.

Dược Sơn thấy một ông tăng đang trồng rau, bèn chạy lại nói:
- Trồng thì cứ trồng nhưng đừng cho nó mọc rễ.
- Nếu không cho nó mọc rễ thì đại chúng ăn cái gì?
Dược Sơn hỏi:
- Ngươi còn dùng miệng sao?
Ông tăng không trả lời được.
(Thiền Cơ)
"Rễ" trong câu nói của Dược Sơn là chỉ căn trần không phải là rễ cây.

24. Quay đầu.

Linh Mặc vào phòng phương trượng thấy Thạch Đầu đang ngồi thiền bèn hỏi:
- Nếu nói một câu khế hợp, thì ta ở lại, bằng không thì ta đi!
Thạch Đầu ngồi yên không nói. Linh Mặc bèn đi ra. Thạch Đầu theo ra đến ngoài cửa hét: "Hòa thượng!"
Linh Mặc quay đầu lại.
Thạch Đầu nói:
- Từ sanh đến tử, chỉ là cái đó, quay đầu lại làm gì?
(Thiền Cơ)
Cái đó chỉ tự tánh, quay đầu chỉ sự hướng ngoại.

25. Địa Tạng gặp trộm.

Lý Sùng nhân đi tuần phương Nam, vào thăm thiền viện Văn Thù thấy tượng bồ tát Địa Tạng bèn hỏi:
- Vì sao Địa Tạng giơ tay?
Viên Minh đáp:
- Hạt châu trong tay bị trộm lấy mất.
- Đã là Địa Tạng sao còn gặp trộm?
- Hôm nay bắt được rồi.
(Thiền Cơ)
Châu chỉ tự tánh, trộm chỉ trần ai.

26. Một đám mây trong không.

Đường Túc Tông hỏi Huệ Trung đã đắc pháp Phật nào?
- Bệ Hạ có thấy đám mây trong không?
- Thấy.
- Lấy đinh sắt mà đóng nó lại.
(Thiền Cơ)
Phật pháp lưu động như mây, cố định một chỗ là không phải.