Trích dẫn
Thủ dịch từ đoạn pháp
Lục hào an tĩnh giả , dĩ bổn quái thoán từ đoạn chi .
Nhất hào động , dĩ động hào chi từ đoạn .
Lưỡng hào động , thủ âm hào vi đoạn , âm chủ vị lai cố dã .
Nhược đồng âm đồng dương , thủ thượng động chi hào từ đoạn .
Tam hào động dĩ trung hào chi từ đoạn .
Tứ hào động , thủ hạ tĩnh chi hào từ đoạn .
Ngũ hào động , thủ tĩnh hào chi từ đoạn .
Lục hào động , can khôn nhị quái , dĩ dụng cửu dụng lục chi từ đoạn , dư quái tắc dĩ biến quái thoán từ đoạn dã .
Án tòng vong lục sở tái , trình tể kinh chiêm giai nhất hào động giả cụ thủ biến quái hào từ đoạn chi vô bất kì trung giả phụ tham .
Trên đây là trích một phần trong Dịch Ẩn. Đây là cách xem quẻ Dịch bằng Thoán Từ hoặc bằng Hào Từ tùy theo động tỉnh của quẻ. Xin lược dịch như sau:
Quẻ an tỉnh không hào động, dùng thoán từ của quẻ mà đoán.
Quẻ có một hào động, thì xem hào từ của hào động.
Quẻ có hai hào động, đoán theo hào âm bởi âm chủ về tương lai.
Bằng như cả hai hào đều là âm hoặc đều là dương, thì dùng hào từ của hào trên mà đoán.
Ba hào động thì xem hào từ của hào giữa.
Bốn hào động, lấy hào từ của hào tỉnh ở dưới mà đoán.
Năm hào động xem hào từ của hào tỉnh.
Sáu hào động nếu là hai quẻ Càn Khôn thì xem hào từ của dụng cửu (quẻ Càn) dụng lục (quẻ Khôn) mà đoán, Còn lại các quẻ khác thì xem thoán từ của quẻ biến để đoán.
Theo kinh nghiệm mà không có sách vở ghi lại, đơn giản nhất là khi chiêm quẻ có một hào động đều lấy hào từ quẻ biến mà đoán không cần tham khảo thêm bất cứ gì.
Nhân đây cũng nói thêm đôi điều:
- Có trường hợp quẻ an tỉnh thì cứ xem thoán từ của quẻ mà không cần phải băn khoăn về hào động.Như trên diễn đàn này, có hội viên gieo quẻ an tỉnh nhờ giải. Một hội viên khác tự tiện cho thêm hào động rồi mới giảI quẻ, thật là tầm bậy. Người xưa nói trật con tán bán con trâu, huống chi thêm hào động thì từ quẻ này biến sang quẻ khác rồi còn gì? Nếu cần báo tại động hào thì thần đã báo rồi chứ đâu phải chờ tới phiên người thêm vào hào động?
- Nhớ câu: "Chánh vi thủy biến vi chung", ý nói quẻ chánh là khởi nguồn, quẻ biến là kết cuộc. Cho nên, cũng trên diễn đàn này có nhiều hội viên đưa quẻ lên để nhờ giải quẻ, không hiểu do vô tình hay cố ý, cũng hội viên nói trên, viết ngược lại tên quẻ chánh thành quẻ biến, quẻ biến thành quẻ chánh rồi mới chép lại lời trong quẻ gọi là giải quẻ. Tôi cho ai gặp phải lời giải ngược ngạo thế này.