2 replies to this topic

[AnKhoa]

Thể - Dụng là cặp phạm trù cơ bản trong các môn Mệnh lý. Và nó được dùng để mô tả trạng thái, thời điểm, tính ẩn hiện của các cặp âm dương khác nhau.

Trong Tử Vi, Mệnh là thể Thân là dụng, Mệnh là thể Cục là dụng, Mệnh là thể Vận là dụng, Chính tinh là thể Phụ tinh là dụng.
Trong Tử Bình, Chi là thể Can là dụng, Mệnh cục là thể Dụng thần là dụng
Trong Hà Lạc, Quẻ tiên thiên là thể, Quẻ hậu thiên là dụng
...

Về cơ bản, Thể là Gốc, Dụng là Ngọn, và văn hóa cổ đại ngày xưa coi trọng Thể hơn Dụng, tức Gốc hơn Ngọn, nhưng cũng không quên nói "Mệnh tốt không bằng Thân tốt, Thân tốt không bằng Vận tốt", ý muốn nói rằng cần có sự cân chia tỉ lệ mà nhận định, chứ không hẳn luôn kết luận cái nào tốt hơn.

Trong Tử Bình, có một thuật ngữ chính làm cho sự khác biệt của Tử Bình so với Tử Vi - Hà Lạc, đó chính là Dụng thần. Dụng thần là một phương pháp dùng hậu thiên bổ cứu cho mệnh cục, chứ không đơn thuần là chỉ mô tả và nghiệm lý như hai môn thuật số kia. Tuy nhiên, "có" dụng thần hay không, hay có "dụng" được dụng thần hay không, thì lại cũng là vấn đề tiên thiên của mệnh cục. Do vậy, tỉ lệ trung bình vẫn là 70 - 30.

Tuy nhiên, mọi sự cố gắng của lịch sử nhân loại cũng là làm sao từng bước biến đổi cải thiện cái 30% ấy, và theo thời gian, thông qua cộng tác, con người đã thay đổi được khá nhiều về bộ mặt đời sống của mình. Do vậy, đó vẫn là cái đáng để dồn tâm sức vào nghiên cứu, hơn là chỉ đơn thuần accept cái 70% rồi trông chờ vào may mắn.

Trong 2 chữ Thể - Dụng, thì chữ Dụng vốn ít được nghiên cứu và bàn đến, có lẽ do văn hóa Á đông vốn thiên về suy ngẫm hơn hành động, thiên về khép kín hơn mở ra, thiên về Âm hơn Dương, và đó là một thiếu sót. May có Tử Bình môn bàn khá nhiều về chữ Dụng, nhân đây, mượn chữ Dụng thần trong Tử Bình để bàn chung về chữ Dụng.

...

[PMK]

Theo tôi, nói rằng "văn hóa Á đông vốn thiên về suy ngẫm hơn hành động" là không đúng lắm, nếu nói rằng thiên về tĩnh hơn động thì có lẽ hợp lý hơn.

Cho dù phương Đông hay phương Tây đều khuyên rằng trước khi hành động cần phải suy ngẫm cho kỹ càng mới tốt. Ngạn ngữ Pháp có câu "Uốn lưỡi bảy lần trước khi nói" đó thôi. Hành động mà không có quá trình tư duy trước đó thì dễ xảy ra chuyện không hay và bị phê phán là "hành động thiếu suy nghĩ".

Riêng với Việt Nam thì văn hóa Việt Nam từ ngàn xưa cho đến hiện tại vốn thiên về nói mồm/bốc phét/chém gió hơn là hành động thực tế, nên việc dân tộc ta kém cỏi hơn anh chị em bốn phương là không có gì phải thắc mắc (hy vọng ngàn sau sẽ khác đi được chút nào thì tốt).

Cha ông ta cũng nhiều cái hay phết, thí dụ: Chỉ với một câu 12 chữ "Ăn như rồng cuốn, nói như rồng leo, làm như mèo mửa" đã diễn tả được hết sức đầy đủ, sinh động, dễ hiểu cái nét tính cách thiên về nói mồm/bốc phét/chém gió hơn là hành động thực tế của dân tộc mình.

[AnKhoa]

Tính cách và văn hóa con người là do yếu tố địa lý, và lịch sử để lại.

Một dân tộc đứng dưới sự áp bức dòm ngó của các ông lớn thì bao giờ cũng tư duy thiên lựa mà "ứng biến", không lựa ông này thì lựa ông kia, muốn đánh ông lớn này phải dựa vào ông lớn kia, chứ không tự đứng độc lập một mình được. Cạnh một ông lớn là Trung Quốc, dường như là một "số mệnh" của Việt Nam.

Khi thiên về ứng biến dưới áp lực của ông lớn, thì con người luôn có nhiều áp lực và cần phải xả, cho nên văn hóa tán phét vỉ hè, văn hóa chat chit, facebook diễn ra ở Việt Nam rất mạnh. Cũng vì ứng biến, chưa biết tương lai ra sao, vì số mệnh bị phụ thuộc, nên thiên về làm nhỏ ăn nhỏ, đánh nhanh rút nhanh, chứ ít khi dám làm cái gì lớn và bền vững.

Thực tế, cái máu của "Dịch lý" ngấm vào con người Việt rất cao, mặc dù có thể họ không thừa nhận, cho nên làm gì cũng một chữ "tùy thời", mà không có gì là rõ ràng, xác định cả. Giống như sao Thiên Cơ Ất mộc, gió chiều nào theo chiều ấy, vì thế mới tồn tại được, nhưng được cái vào thời chiến lại rất biến hóa linh hoạt. Cho nên, tựa Thiên Cơ, khi lâm vào hoàn cảnh khó, thì khả năng ứng biến thì không sao nào so bì kịp, nhưng để yên ổn xây dựng một hệ thống có cơ cấu vững vàng, thì đối với Thiên Cơ, lại là một nhược điểm lớn.

Tuy nhiên, mọi thứ đều có giải pháp thay đổi. Và mọi sự thay đổi cần bắt nguồn từ nhận thức. Một là Hiểu, sau mới có thể Đổi.