An Sao Tử Vi
Quỷ Cốc Toán Mệnh
Tử Bình Tứ Trụ
Quẻ Mai Hoa
Bát Tự Hà Lạc
Thái Ât
Căn Duyên Tiền Định
Cao Ly Đầu Hình
Âm Lịch
Xem Ngày
Bát Trạch
0
Bầu trời đầy sao là một chiếc đồng hồ!
Ta hãy đi ngược vài chục ngàn năm trước khi người ta chưa có cái đồng hồ.. điện tử, ta tự hỏi: con người sống “đo” thời gian cách nào?
Ban đêm ta ngửa mặt lên trời ngắm sao, có kẻ thì làm thơ ngợi ca đôi mắt người đẹp lấp lánh như sao, có kẻ mơ đến chị Hằng trên cung trăng, và có kẻ.. dở hơi thì quan sát.
Và khi ngắm bầu trời ban đêm, hắn thấy các ngôi sao từ từ di chuyển.
Quan sát kỹ hơn nữa hắn thấy có một chùm sao đứng yên và nếu hắn là người phương tây hắn gọi đó là chòm sao “con gấu bé” (ursa minor), còn nếu hắn là người Á Đông thì gọi đó là chòm “bắc đẩu”.
Các sao khác xoay vòng quanh chòm Bắc Đẩu.
Hắn chỉ thấy thế thôi, chứ chưa biết như chúng ta ngày nay là trái đất quay, và sao Bắc Đẩu nằm trên cái trục quay của trái đất.
Tay dở hơi này lại là người khá kiên nhẫn, ngày nào như ngày nấy, cứ mỗi buổi hòang hôn hắn ra ngắm sao. Hắn tò mò muốn biết mặt trời nằm cạnh ngôi sao nào trên trời và vì ban ngày không thể thấy sao, hắn chờ lúc mặt trời vừa lặn thì tìm ngôi sao gần đó.
Và hắn ngạc nhiên rằng tùy theo mùa mặt trời gần một ngôi sao khác!
Không cần biết như chúng ta ngày nay là trái đất quay “nghiêng góc” mặt trời, hắn kết luận là mặt trời chạy trên bầu trời mỗi ngày một tý, trên một vòng tròn lớn mà hắn gọi là “Hòang Đạo”.
Mặt trời lang thang đi như thế hết một “NĂM” rồi trở lại chỗ cũ.
Hắn lấy những ngôi sao trên trời làm mốc đánh dấu chỗ mặt trời đi.
Nếu hắn là người Tây Phương hắn gọi những sao đó là “người ngựa” , “cái cân”, “bọ cạp” vv ..
Nếu hắn là người Đông phương hắn gọi là sao “khuê”, sao “mão”, “ngưu lang”, “chức nữ” vv .
Và hắn làm thơ..
“Sao Khuê chín cái .. Ối a nằm kề.. Thương em từ thủa mẹ về là về với cha”.
Và thi vị thay, hắn.. bịa ra chuyện chàng Ngưu gặp Chức Nữ .. vv.
Tay dở hơi này còn là một tay đa tình!
Hắn thường chỉ trăng mà thề với người yêu.
Và do thề hơi bị nhiều trong năm nên hắn phát hiện ra rằng đôi khi hắn chỉ.. trật và bị bợp tai!
Rút kinh nghiệm hắn hiểu rằng mặt trăng cũng chạy trên bầu trời như mặt trời, mỗi đêm mỗi khác, và hắn gọi vòng đó là “bạch đạo”.
Chu kỳ trăng chạy một vòng hắn gọi là “THÁNG”.
Tóm lại, người xưa chưa hiểu cái gì xoay quanh cái gì, người ta mường tượng đang sống trong một cái nhà có một cái vòm hình cầu bao bọc.
Trên cái vòm ấy các ngôi sao, mặt trời, mặt trăng đính trên đó như những chiếc đèn. Cái vòm đó xoay quanh sao Bắc Đẩu mang những ngọn đèn cùng xoay.
Thời gian để cái vòm xoay một vòng là một NGÀY.
Mặt trời đính trên cái vòm, lúc nó trên đầu ta thì là NGÀY, nó theo vòm xuống thấp, xuống quá chân ta thì là ĐÊM, cái vòm xoay tiếp rồi lại mang mặt trời trồi lên và ngày lại bắt đầu.
Nếu những “đèn” sao dính cứng trên vòm, thì cái đèn mặt trời, mặt trăng như được máng trên những “đường rầy” trên vòm và chạy quanh nó.
Người ta dùng sao như những “khấc” trên đồng hồ, xem Bắc Đẩu như “tâm” đồng hồ, và mặt trăng, mặt trời như những chiếc “kim” chỉ mùa, tháng.
Hình trên diễn tả cái “vòm sao” mà ta gọi là “thiên cầu”.
Thiên cầu xoay với chu kỳ 1 ngày quanh “thiên trục” (Nam cực->Bắc Đẩu)
Khoảng xám là mặt đất nơi người ta đứng quan sát bầu trời.
Đường tròn mầu nâu trên thiên cầu là đường Hoàng Đạo với 4 điểm Xuân Phân, Hạ Chí, Thu Phân, Đông Chí.
Đường tròn màu đỏ là đường mặt trời đi (mọc lặn) trong ngày Hạ chí. Ta thấy mặt trời ở trên đất nhiều hơn dưới. Bởi thế ngày dài , trời nóng.
Đường tròn màu xanh là đường mặt trời đi trong ngày Đông Chí. Ta thấy mặt trời ở dưới đất nhiều hơn trên. Bởi thế đêm dài , trời lạnh.
Mặt trăng đi trên đường “bạch đạo” (không vẽ trong hình) , nó gần như trùng với đường Hoàng Đạo, mặt phẳng Bạch Đạo chỉ chệch mặt phẳng Hoàng Đạo chừng 5 độ. Bởi thế ta có thể xem như hai vầng Trời/Trăng “đuổi” nhau trên một vòng “sân vận động”. Trăng chạy nhanh hơn, chỉ mất chừng hơn 29 ngày, mặt trời mất hơn 365 ngày.
Hình trên: Đường xanh lá cây là đường “Hoàng Đạo”, mặt trời đi từ tháng 2 đến tháng 5. Điểm sáng là điểm Xuân Phân (Vernal Equinox).
Trở lại ví dụ về chàng dở hơi của chúng ta, sau khi ngắm trăng sao, tán.. gái, rút cục hắn đạt được mục đích và đời hắn .. hết thơ! Hắn phải làm ruộng nuôi vợ con. Và may thay nhờ kiến thức có được nhờ quan sát khi hẹn hò, hắn biết khi mặt trời đi đến gần một ngôi sao nào đó thì đã đến mùa xuân, hắn nên cày cuốc là vừa. Trăng tròn là lúc nhiều cá, là lúc hắn phải .. đi mò cua bắt ốc.. vv.
Nhờ biết đọc cái đồng hồ trên trời, hắn cũng đủ ăn.
Thế nhưng cũng có lúc trời xấu, hắn chẳng thấy sao, hắn chẳng biết mùa, thế là hắn đói. Hắn rút ra kết luận là: Không thể sống chỉ bằng quan sát, hắn phải biết TÍNH TRƯỚC xem mặt trời, mặt trăng SẼ ở đâu?
Và đó là lý do người ta cần LỊCH, cần Thiên Văn Học.
Trước Newton con người chưa đủ kiến thức để biết tại sao thiên thể xoay. Thế nhưng, cũng như ta nhìn một chiếc đồng hồ, chưa cần biết máy móc ở trong chạy ra sao, ta chỉ cần đo vận tốc của các kim đồng hồ, thì vẫn có thể suy ra “nó sẽ chạy ra sao”?
Và đó chính là “Lịch Pháp”.
thiên văn đồ:
Hai vòng là Hoàng đạo, Bạch Đạo.
Bầu trời chia thành nhiều cung,
được đánh dấu bằng những chòm sao.
Sửa bởi maphuong: 30/05/2015 - 14:49
An Sao Tử Vi - Lấy Lá Số Tử Vi
Quỷ Cốc Toán Mệnh
Tử Bình Tứ Trụ - Lá số tử bình & Luận giải cơ bản
Quẻ Mai Hoa Dịch Số
Bát Tự Hà Lạc
Thái Ât Thần Số
Căn Duyên Tiền Định
Cao Ly Đầu Hình
Âm Lịch
Xem Ngày
Bát Trạch
